66– جان مینارد کینز – نظریه عمومی اشتغال بهره پول
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleاقتصاددان مهم قرن 20
بدون شک جان مینارد کینز یکی از اقتصاددانان مهم قرن بیستم میباشد. شاید هم وی تنها اقتصاددانی است که در ردیف اقتصاددانانی چون آدام اسمیت، ریکاردو، مارشال و والراس قرار دارد.
جان مینارد کینز و شهرت وی
شهرت جان مینارد کینز تنها به خاطر کتاب نظریه عمومی اشتغال، بهره و پول که موجب انقلاب به اصطلاح کینزی شد، نبوده است. نوشتههای دیگر وی، ازجمله رسالهای درباره احتمالات و رسالهای درباره پول، سیاستهای وی در خزانهداری بریتانیا، نقش محوری وی در کنفرانس برتنودز در سال ۱۹۴۴ که سبب به وجود آمدن صندوق بینالمللی پول و بانک بینالمللی بازسازی و توسعه شد.
همچنین نقش مهم وی در زندگی فرهنگی و علمی آن روز بهعنوان روزنامهنگار و سخنور در شهرت وی تأثیر عمدهای داشته است. انتقاد تند وی از معاهده صلح ورسای (۱۹۱۹) با آلمان در کتاب نتایج اقتصادی صلح، یکشبه وی را مشهور کرد و بهطور مؤثری حمایت عمومی را برای صلح کاهش داد.
اولین اثر اقتصادی جان مینارد کینز
اثر اقتصادی اولیه وی کتاب پول و مالیه در هندوستان و اصلاح پولی در مکتب مارشال بود. وی در خلال سالهای بحران دهه ۱۹۲۰، از مکتب مارشال فاصله گرفت و با سیاستهای اقتصادی محافظهکارانه به مخالفت پرداخت و آن را موجب به وجود آمدن مشکلات اقتصادی بریتانیا معرفی کرد.
از این زمان به بعد بود که وی نظریه جدید تعیین درآمد را که بر پایه مفاهیم تابع مصرف، نظریه ترجیحات نقدینگی بهره و انعطافناپذیری دستمزدهای پولی استوار بود، گسترش داد.
تابع مصرف از دید جان مینارد کینز
تابع مصرف ارتباط بین کل هزینههای مصرفکننده و درآمد ملی را نشان میدهد، بهطوریکه رشد هزینههای مصرفکننده از رشد درآمد میباشد. نظریه ترجیحات نقدینگی بهره بر نقش نرخ بهره بهعنوان پاداشی برای اوراق بهادار، تأکید میگذارد که فرد با رعایت نرخ بهره از فواید پول بهعنوان تنها دارایی کاملاً نقد بینصیب میماند.
نظریه انعطافناپذیری دستمزدهای پولی یعنی بحثانگیزترین نظریه کینز بر پایه ارزشگذاری واقعبینانه بازار کالا در اقتصاد صنعتی نوین قرار دارد. جان مینارد کینز نتیجه میگیرد که در اقتصاد سرمایهداری، اشتغال کامل در صورتی میتواند ایجاد شود که دولت به کسری بودجه مبادرت ورزد تا بدینوسیله مازاد بخش خصوصی را جبران کند.
بحران 1929 و نظریه جان مینارد کینز
امروزه (دهه 1980) مشکل است بتوان اثر کتاب نظریه عمومی را بهطور دقیق ارزیابی کرد در سالهای پس از انتشار کتاب نظریه عمومی این تفکر قوت گرفت که دیدگاههای افراطی کینز درباره سیاستهای اقتصادی موجب جدایی وی از مکتب سنتی کلاسیک شده است.
بر اساس این طرز تفکر، تمام اقتصاددانان و دولتها در مواجهه با بحران ۱۹۲۹ با ناامیدی تعادل بودجه و کاهش دستمزدهای پولی را پیشنهاد میکردند و یا اینکه منتظر بودند تا بحران خودبهخود پایان پذیرد. در این میان، فقط کینز بود که راهحل واقعبینانه و مؤثر در برخورد با بحران بزرگ را پیشنهاد کرد. امانگاهی به کتاب نظریه عمومی نشان میدهد که این کتاب یک کتاب نظری جدی است و فقط بیستوپنج صفحه از آن به کاربردهای سیاستی اختصاص دارد.
تازگی نظرات جان مینارد کینز
آنچه نظریه کینز را تازگی میبخشید، عبارت بود از:
- گرایش کینز به در نظر گرفتن صرف متغیرهای کلان و خلاصه کردن کل اقتصاد به سه بازار کالا، اوراق بهادار و کار
- مهم دانستن تولید با درآمد بهجای قیمتها در ایجاد تعادل اقتصادی
- تمرکز کینز به کوتاهمدت و محدود کردن تحلیلهای بلندمدت که پیشینیان بر آن تأکید میورزیدند.
تعادل در اقتصاد اشتغال ناقص خواهد بود. معرفی چنین نظریه با ظاهر متناقض، تغییر عمیق در دیدگاه اقتصاددانان معاصری به وجود آورد که همیشه معتقد بودند نیروهای رقابتی درنهایت، اقتصاد را بهطور خودکار به سمت انتقال کامل سوق خواهد داد.
کینز و کینزگرایی
پذیرش تدریجی اما فزاینده اکثر دیدگاههای کینز بلافاصله بعد از سالهای جنگ جهانی، برای مدتی کینزگرایی را به موقعیت مکتب کلاسیک ارتقا داد. نظریه قیمت و اقتصاد خرد در مقایسه با اقتصاد کلان در مرتبه دوم قرار گرفت.
تحلیلهای بلندمدت به بوته فراموشی سپرده شد. مدیریت تقاضا، دیدگاهی که دولت میتواند اشتغال کامل و تثبيت قیمتها را از طریق اداره دقیق اقتصاد تحقق بخشد موردپذیرش همگانی واقع شد. اما درهرحال در سالهای اخیر تمام این عناصر کینزگرایی بهطور مداوم موردحمله قرارگرفته است و ستاره اقبال کینزگرایی شروع به افول نموده است. باوجوداین کینز بهعنوان یکی از سه تا چهار اقتصاددان بانفوذی که تاکنون دنیای علم به خود دیده است باقی خواهد ماند.
جان مینارد کینز که بود؟
کینز در سال ۱۸۸۳ زاده شد. پدرش جان نويل کينز خود یک اقتصاددان و فيلسوف کمبریج بود و کتابی تحت عنوان دامنه و روش اقتصاد سیاسی را در سال ۱۸۹۱ به رشته تحریر درآورد. جان مینارد کینز پسازآنکه در بورس تحصیلی دوره ریاضیات و ادبیات کلاسیک کینگز کالج کمبریج برنده شد، وارد خدمات دولتی گردید و در گروه بلومزبری Bloomsbury که در آن افراد معروفی چون لیتون استراچی، ویرجینیا وولف و برتراند راسل عضویت داشتند وارد شدند.
کینز پس از جنگ جهانی اول
وی در سال ۱۹۰۸ بورس تحصیلی کینگز را به دست آورد و پژوهش درباره شرایط پولی هندوستان و نظریه احتمالات را آغاز کرد. پس از شروع جنگ جهانی اول، کینز به خزانهداری ملحق شد و تا آنجا ارتقا یافت که نماینده اصلی خزانهداری در کنفرانس صلح ورسای شد.
پس از جنگ، او برای تدریس به کمبریج بازگشت و سپس خزانهدار کینگز کالج شد. کینز همچنین به بورسبازی ارزهای خارجی پرداخت و برای چندین بنگاه تجاری خدمات مشاورهای انجام میداد و سرپرستی یک شرکت بزرگ بیمه را نیز به عهده گرفت.
مقالات کینز
وی اغلب در مجله منچستر گاردین و ملت، مقاله مینوشت و سردبیری مجله وزین اکونومیک ژورنال The Economic Journal را بر عهده داشت. وی در سال ۱۹03 عضو شورای مشورتی اقتصاد و کمیته مک میلان درباره مالیه و صنعت شد. باوجود مشغله بسیار زیاد به انتشار یک رشته خاطرات و زندگینامه ازجمله مقالات درباره تلقين (1931) و مقالاتی درباره زندگینامه پرداخت.
کینز در خلال جنگ جهانی دوم به خزانهداری بازگشت و در آخرین سالهای عمرش تقریباً بهطور کامل درگیر ایجاد یک نظام مالی بینالمللی علمی بود. وی در سال ۱۹۴۲ به افتخار لقب لردکینز نائل آمد. جامعه سلطنتی اقتصاد از سال ۱۹۷۱ تاکنون مشغول تهیه و انتشار چاپ مجموعه نوشتههای منتشرشده و منتشرنشده کینز در 30 جلد میباشد که اخیراً (1986) به پایان رسیده است.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.