10- آدام اسمیت – نظریه عواطف اخلاقی – ثروت ملل – اقتصاددانان قبل از کینز
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleاقتصاددان – آدام اسمیت (۱۷۹۰-۱۷۲۳) Adam Smith
با سلام خدمت شما کاربران سایت تاتوره. تعدادی از اقتصاددانان قبل از کینز ، توماس مان ، ویلیام پتی ، جان لاک ، جان لا ، دیوید هیوم ، برنارد ماندویل ، فرانسیس کنه ، ریچارد کانتیلون و آن روبرت ژاک تورگو را در قسمت های قبل معرفی نمودیم. در این قسمت نیز، تصمیم داریم شما را با یکی دیگر از اقتصاددانان قبل از کینز ، جناب آدام اسمیت آشنا نماییم. پس با ما همراه باشید تا آدام اسمیت را بشناسید.
آدام اسمیت به چه دلیل مشهور بود؟
تا سالهای اخیر، آدام اسمیت Adam Smith تنها به خاطر نگارش کتاب «بررسی درباره ماهیت و علل ثروت ملل ، An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations » معروف بود. این کتاب در سال ۱۷۷۶ مصادف با سال استقلال آمریکا منتشر شد. در این کتاب، اقتصاد به عنوان یک رشته مستقل در نظر گرفته می شود و مکتب اقتصاد آزاد بخش خصوصی مورد دفاع قرار میگیرد.
وی همچنین کتاب دیگری تحت عنوان «نظریه عواطف اخلاقی The Theory of Moral Sentiments, 1759, » را منتشر کرد. این اثر درباره معیارهای رفتارهای اخلاقی است که موجب همزیستی اجتماعی می شود. این کتاب معمولا به وسیله اقتصاددانان مورد مطالعه قرار نگرفته است. کسانی که این کتاب را خوانده اند از عدم ارتباط این کتاب یا کتاب ثروت ملل حیرت زده شده اند و تعجب میکنند که چگونه اسمیت این دو کتاب را به یکدیگر مرتبط ساخته است.
آدام اسمیت مقاله های بسیاری درباره موضوعات فلسفی و ادبی نوشته است. طی سالها کشف، یادداشتهای وی در موضوع عدالت و علم کلام این تصور را در ذهن ایجاد میکند که آدام اسمیت در جهت ایجاد یک نظام کامل علم اجتماعی کار میکرده است که زندگی مجال پایان رساندن آنها را به وی نداد. با وجود این، این مقاله ها و یادداشتها چندان مورد توجه قرار نگرفته است و عمدتا به طور حاشیه ای از آنها استفاده شده است.
در هر حال، انتشار آثار کامل آدام اسمیت (۱۹۸۱-۱۹۷۶) به وسیله دانشگاه گلاسکو موجب شده است که او را صرفا یک اقتصاددان ندانیم، بلکه وی یک ایجاد کننده نظام و نیز یک متفکر عمیق و تیزبین قرن هجدهم بوده است. با این همه، کتاب ثروت ملل نشانه فکر بالغ وی باشد.
پایه گذار مکتب اقتصاد سیاسی کلاسیک انگلیسی
کار آدام اسمیت تلاش جامعی در تحلیل کارکرد یک «جامعه تجاری ,commercial society» (آن گونه که در آن زمان نامیده می شد) یا یک «اقتصاد سرمایه داری» (آن گونه که اکنون نامیده می شود) میباشد. این کتاب نمادی از برخورد با پرسشهای مربوط به ارزش و توزیع است که کل تفکر اقتصادی را تا «انقلاب نهایی ,marginal revolution » دهه ۱۸۷۰ شکل داده است، و در واقع، یک مکتب متمایز اقتصاد سیاسی کلاسیک انگلیسی را پایه گذاری کرده است.
این کتاب همچنین حمله بی امان به سیاستهای اقتصادی موجود – آنچه که آدام اسمیت «نظام سوداگری mercantile systems » نامید. و الگویی از درگیری با امور روزانه میباشد که ویژگی اقتصاد تا به امروز بوده است. به همین دلیل است که آدام اسمیت را یک اقتصاددان سیاسی مینامیم. از نظر وی، اقتصاد سیاسی یک نوع اقتصاد با جهتگیری سیاسی نیست، بلکه سیاستهای اقتصادی یک کشور است.
محل تولد و مدارج علمی آدام اسمیت
آدام اسمیت در سال ۱۷۲۳ در شهر کرک کالدی (Kirkcaldy) یک شهر معدنی و ماهیگری نزدیک ادینبورگ انگلستان زاده شد. وی تنها پسر یک بازرس گمرک بود که مدت کوتاهی پس از تولد آدام اسمیت مرد. اسمیت تا زمان مرگ مادرش در سال ۱۷۸۲ با او زندگی می کرد. او هیچگاه ازدواج نکرد و تا جایی که ما می دانیم به طور جدی با هیچ زنی رابطه نداشت.
آدام اسمیت در چهارده سالگی وارد دانشگاه گلاسکو شد که در آن روزها در اسکاتلند یک امر معمولی بود. وی در هفده سالگی با مدرک فوق لیسانس فارغ التحصیل شد و سپس شش سال در کالج بالیول آکسفورد با بورس التحصیلی ادامه تحصیل داد. این تجربه موجب شد که در تمام عمرش احساس کسر شأن نسبت به دانشگاه های قدیمی آکسفورد و کمبریج پیدا کند. در بازگشت به اسکاتلند، وی یک رشته سخنرانی های عمومی موفق برگزار کرد.
استاد نمونه دانشگاه
در سال ۱۷۵۱ به عنوان استاد رشته منطق در دانشگاه گلاسکو برگزیده شد و تقریبا در فاصله کمی بعد از آن به سمت استاد برجسته فلسفه اخلاق انتخاب شد. اعتبار آدام اسمیت با انتشار کتاب «نظریه عواطف اخلاقی» در سال ۱۷۵۹ تثبیت شد. در سال ۱۷۶۳ وی معلم سرخانه «دوک بوکلو Duke of Bucleuca » شد و برای این منظور از کرسی استادی استعفا داد و شروع به مسافرت به کشورهای مختلف اروپایی کرد.
آدام اسمیت تقریبا سه سال در فرانسه زندگی کرد و تقریبا با تمام شخصیتهای عمده از جمله کنه، تورگو، ژان ژاک روسو (Jean – Jacques, 1712-1778) و ولتر(Voltaire,1694-1778) ملاقات کرد. در بازگشت به انگلستان در سال ۱۷۶۶ وی در کرک کالدی خود را بازنشسته کرد تا بتواند به طور تمام وقت بر روی کتاب «ثروت ملل»، با بیمه عمری که به وسیله دوک مک کلوچ تأمین مالی شده بود، کار کند.
دو سال پس از انتشار کتاب «ثروت ملل»، وی به عنوان نماینده گمرک اسکاتلند منصوب شد و بی درنگ وظیفه ممنوع کردن قاچاق را برعهده گرفت، اگر چه وی در کتاب ثروت ملل قاچاق را به عنوان اعتراض مشروع علیه قوانین غیر منطقی مورد تمجید قرار داده بود.
کتاب ثروت ملل آدام اسمیت
در کتاب «ثروت ملل»، آدام اسمیت مرزهای اقتصاد را آن قدر گسترش می دهد تا حوزه های دیگر مانند علوم سیاسی و حتی انسان شناسی را نیز در بر بگیرد. کتاب ثروت ملل از پنج جلد تشکیل می شود و فقط دو جلد اول کتاب است که به طور واقعی الهام بخش نسلهای بعدی است. در این دو جلد است که وی علت بنیادی ثروت ملل – تقسیم کار – را معرفی میکند، تمایز اساسی بین قیمت طبیعی و قیمت بازار کالاها را توضیح می دهد و نظریه خود را درباره ارزش و توزیع توسعه می دهد.
برخی از این موضوعات، معماهای بی پایانی را ایجاد کرد و باری بر دوش نویسندگان بعدی در موضوعاتی مانند تمایز بین اندازه گیری ارزش و علت ارزش و نیز تمایز بین کار مولد و غیر مولد قرار داد، اما بسیاری از این موضوعات تبدیل به موضوعات کلاسیک – به مفهوم صوری کلمه شد. مانند تبیین شاهکارانه از ساختار دستمزدهای نسبی در جلد اول کتاب، فصل دهم، و دفاع از قضیه به اصطلاح پس انداز همان مصرف در جلد دوم کتاب، فصل سوم.
اما جلدهای سوم تا پنجم، موضوع هایی را شامل می شود که فرد انتظار ندارد آنها را در یک کتاب اقتصادی بیابد، مانند توسعه اقتصادی اروپا از افول امپراتوری روم، نقد سیاستهای استعماری کشورهای اروپایی، تحلیل روشهای مختلف دادخواهی در جوامع اولیه، تاریخ رشد ارتشهای پایدار، تاریخ آموزش در قرون وسطی و رشد و افول قدرت کلیسا.
در هر حال، یکی از ویژگی های مهم کتاب که آن را برای خوانندگان سده بیستم جاذب می کند. بیش از خوانندگان قرن هیجدهم یا نوزدهم – دلمشغولی دایمی آدام اسمیت با موضع سیاسی گروه های اجتماعی، به ویژه بازرگانان است. این گروه خود را سازمان می دهند تا بتوانند بر دولت فشار وارد کرده و از امتیازات خاص در انحصارات قانونی برخوردار شوند.
آدام اسمیت همچنین یک فرد علاقه مند به موضوعات سیاسی بود. او در واقع، پیشگام واقعی نظریه انتخاب عمومی و نظریه مقررات اقتصادی بود . موضوعی که امروزه مورد علاقه اقتصاددانی از قبیل جیمز (James M. Buchanan, 1919) و جرج استیگلر (George J.Stigler, 1911) می باشد.
اگر چه آدام اسمیت یک بدگمانی عمیق درباره رفتار بازرگانان و قانونگذاران داشت و وظیفه دولت را تأمین آن دسته از خدمات اجتماعی می دانست که بخش خصوص قادر یا مایل به انجام آن نیست اما او یک مدافع اقتصاد آزاد، تجارت آزاد و تحرک آزاد نیروی انسانی و کالاها – به طور خلاصه، آزادی تجارت و آزادی عملکرد بازار – بود.
سخنگوی بورژوازی صنعتی
کسانی هستند که می گویند این موارد تمام آن چیزی نیست که مورد نظر آدام اسمیت بوده است. بدون شک، این موارد تمام منظور آدام اسمیت نبوده است، اما باز بدون شک این موارد بخش عمده پیام پیچیده وی بوده است. اگر وی را سخنگوی بورژوازی صنعتی بنامیم، گرچه وی را دست کم گرفته ایم، اما بی انصافی زیادی در مورد وی نکرده ایم.
آدام اسمیت در سال ۱۷۹۰ در شصت و هفت سالگی در ادینبورگ درگذشت. وی مدت کوتاهی پیش از مرگش، بر سوزاندن تقریبا تمام دست نوشته های منتشر نشده اش که به قولی تا شانزده جلد بالغ میشد، نظارت کرد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.