4- جان لا – تناقض آب و الماس – اقتصاددانان قبل از کینز
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleاقتصاددان – جان لا (John Law (1671 – 1729
با سلام خدمت شما کاربران سایت تاتوره. تعدادی از اقتصاددانان قبل از کینز ، توماس مان ؛ ویلیام پتی ؛ جان لاک را در قسمت های قبل معرفی نمودیم. در این قسمت نیز، تصمیم داریم یکی دیگر از اقتصاددانان قبل از کینز، جان لا را معرفی نماییم. پس با ما همراه باشید تا جان لا را بشناسید..
محل تولد و سوابق علمی
جان لا ، یکی از شخصیت های مهم در قرن هیجدهم است. وی در سال ۱۶۷۱ در ادینبورک اسکاتلند زاده شد. او پسر یک بانکدار ثروتمند بود و تحصیلات خود را به طور خصوصی به انجام رساند. جان لا تمام زندگی خود را صرف ارایه پیشنهاداتی در زمینه تأسیس بانک در اسکاتلند و اروپا کرد. او متقاعد شده بود که کلید پیشرفت اقتصادی در توسعه پایه پول فلزی از طریق پول کاغذی است، به ویژه پول کاغذی که پشتوانه اش مالکیت زمین باشد. اعتبار او به عنوان یک نظریه پرداز اقتصادی به طور کامل بر پایه کتاب «بررسی پول و تجارت، پیشنهاداتی برای عرضه پول به ملت، ۱۷۰۵، Money and Trade Considered: With a Proposal for Supplying the Nation with Money» قرار دارد. یک کتاب دیگر با عنوان «رساله ای درباره پول و تجارت، ۱۷۰۶، Treatise on Money and Commerce» که بعدا نوشته شده بود در زمان حیاتش منتشر نشد.
جان لا همانند جان لاک یک نظریه ارزش بر پایه عرضه و تقاضا بیان داشت و باز همانند جان لا او ارزش پول (یا تعیین میانگین سطح قیمتها) را به عنوان حالت ویژه ای از نظریه عمومی ارزش می پنداشت. جان لا بین ارزش استفاده و ارزش مبادله تمایر قائل بود و اظهار می داشت که کالاها به دلیل مفید بودن دارای ارزش می باشند اما میزان ارزش آنها تابع مقدار عرضه و تقاضای آنهاست.
تناقض آب و الماس
جان لا بحث تناقض آب و الماس – آب دارای ارزش استفاده زیاد و ارزش مبادله ای کم است و معکوس آن در مورد الماس است – را که آدام اسمیت آن را بعد پذیرفته است برای اولین بار نشان داده است، اما در حالی که آدام اسمیت تناقض جان لا را برای نشان دادن عدم ارتباط بین ارزش استفاده و تعیین ارزش مبادله بکار گرفته است؛ جان لا این تناقض را به کار می گیرد تا نشان دهد کمیابی بر ارزش تأثیر می گذارد زیرا آنچه مهم است ارزش استفاده نیست بلکه شدت تقاضا در مقایسه با مقدار کالای موجود جهت ارضای آن است. اگر چه آدام اسمیت این موضوع را در کتاب «ثروت ملل» آورده است اما نکته تعجب آور این است که چگونه آدام اسمیت نتوانسته است منطق جان لا را به درستی درک کند.
دریافت امتیاز اولین بانک فرانسه به وسیله جان لا
تلاشهای جان لا برای ارایه بانک زمین به اسکاتلند، فرانسه و ایتالیا سرانجام به نتیجه رسید. او در سال ۱۷۱۶ شارل دوک اورلئان، نایب السلطنه فرانسه پس از مرگ لویی چهاردهم را متقاعد ساخت تا به وی امتیاز اولین بانک فرانسه را بدهد. در سال بعد او شرکت غرب (که بعدا شرکت هند نامیده شد) را تأسیس کرد و شروع به فروش سهام در ایالات لوئیزیانا و میسی سی پی که مستعمرات فرانسه در شمال آمریکا بودند نمود. او عملیات بانک مرکزی را با امتیازات لوئیزیانا ادغام نمود و امتیازات سلطنتی مالیات زراعتی را به آن اضافه نمود و بدین ترتیب آنچه را که «نظام لا» نامیده شد کامل کرد. اسکناسهای کاغذی تا حد زیادی افزایش یافت و بخش زیادی از آن برای بالا بردن قیمت سهام شرکت غرب به کار گرفته شد.
هنگامی که در سالهای ۱۷۱۹ – ۱۷۲۰ فرانسه وارد بزرگترین سفته بازی دیوانه وار در طول تاریخ خود شد، جان لا مجبور شد از فرانسه فرار کند و برای همیشه بی اعتبار شد. او سالهای بی اعتباری را به عنوان یک قمارباز حرفه ای در ونیز گذراند. سقوط رونق، حباب شرم آور می سی سی پی بود که برای یک سده یا بیشتر موجبات ترس سیاستمداران از تورم را بر پایه انتشار بی پروای پول کاغذی فراهم ساخت.
در این قسمت ، یکی از اقتصاددانان قبل از کینز ، جناب جان لا آشنا شدیم. جهت آشنایی با دیگر اقتصاددانان قبل از کینز ، اسامی زیر را انتخاب نمایید:
توماس مان
ویلیام پتی
جان لاک
دیوید هیوم
برنارد ماندویل
فرانسیس کنه
ریچارد کانتیلون
آن روبرت ژاک تورگو
آدام اسمیت
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.