26- جان هنریش فون تانن – نظریه مکانی – اقتصاددانان قبل از کینز
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleاقتصاددان-جان هنریش فون تانن ( 1850-1783 ) Johann Heinrich von Thünen
با سلام خدمت شما کاربران سایت تاتوره. تعدادی از اقتصاددانان قبل از کینز ، توماس مان ؛ ویلیام پتی ؛ جان لاک ؛ جان لا ؛ برنارد ماندویل ؛ دیوید هیوم ؛ فرانسیس کنه ؛ ریچارد کانتیلون ؛ آن روبرت ژاک تورگو ؛ آدام اسمیت ؛ توماس روبرت مالتوس ؛ جرمی بنتام ؛ دیوید ریکاردو ؛ رابرت اوون ؛ ژان باتیست سی ؛ سیمونددوژان چارلزلیوناردسیسموندی ؛ کلادهنری دوروروری سن سیمون ؛ هنری کاری ؛ ناسا ویلیام سنیور ؛ فردریک باستیا ؛ پیر ژوزف پرودن ؛ آنتونی آگوستین ؛ ژول دوپیت ؛ جان استوارت میل را در قسمت های قبل معرفی نمودیم.در این قسمت نیز، تصمیم داریم یکی دیگر از اقتصاددانان قبل از کینز، جان هنریش فون تانن را معرفی نماییم. پس با ما همراه باشید تا جان هنریش فون تانن را بشناسید.
«تانن» یک و یا شاید حتی سه اقتصاددان !
جان هنریش فون تانن برای جغرافیادانان اقتصادی، پدر نظریه «مکانی» است، شاخه ای از اقتصاد که یا نقش فاصله و مکان در زندگی اقتصادی مربوط می شود، برای اقتصاددانان نظری، او یکی از کشف کنندگان مستقل نظریه به اصطلاح «بهره وری نهایی توزیع» است، و برای اقتصاددانان ریاضی و متخصصان اقتصاد سنجی، او یک پیشگام مهم در استفاده از حساب فاضله در رسیدن به راه حل های مربوط به مسایل حداکثر سازی است، مسایلی که بسیاری از آنها را جان هنریش فون تانن در مقابل داده هایی که از زمین کشاورزی خویش جمع آوری کرده بوده آزمون کرد.
تانن نابغه نادیده گرفته شده
جان هنریش فون تانن همچنین یک نمونه از نابغه های نادیده گرفته شده در تاریخ اندیشه های اقتصادی است. دلایل بسیاری وجود دارد که چرا «تانن» از اعتبار کمی در تمام کشورها و حتی در کشور خود، آلمان برخوردار است. اول از همه آنکه، تانن یک لیبرال و مدافع تجارت آزاد در عصری بود که آلمان مخالف لیبرالیسم بود. دوم آنکه، تانن یک نظریه پردازاز محض است و روش های تعادل نیوتونی را در تحلیل مسایل اجتماعی در زمانی که آلمان زیر سیطره تفکرات ضد تئوریکی مکتب تاریخی بود مورد ستایش قرار می داد.
کتاب کشور منزوی ، شاهکار تانن
سرانجام جان هنریش فون تانن از موقعیت علمی و حتی مدرک دانشگاهی بی بهره بود. علاوه بر اینها می توان سه دلیل دیگر نیز اضافه کرد. کتاب شاهکارش زیر عنوان «کشور منزوی » در سه جلد و پنج بخش در طی سی و هفت سال منتشر شد. بدین ترتیب اثر نهایی کتاب ضرورتاً مدت زیادی به تأخیر افتاد، او مدت ها قبل از آنکه بیان ریاضی، یک روش مورد پذیرش در علوم اجتماعی باشد به طور مداوم از جبر و حساب فاضله استفاده می کرد، بالاخره آنکه نوشته های تانن رمز گونه و ناشناخته و اغلب بدون علائم و توضیح بود. کتاب «کشور منزوی» وی به مشابه یک هیولای بی شکل است؛ نه یک کتاب بلکه مجموعه ای از یادداشت ها، اظهارنظرها و مثال ها عددی و فرمول های ریاضی است.
بسیاری از اقتصاددانان قرن هجدهم، از جمله کانتیلون و آدام اسمیت بحث های زیادی درباره اثرات اقتصادی فضا انجام داده اند ولی فقط تانن از این بصیرت برخوردار بود که یک الگوی انتزاعی فضایی برای پر رنگ کردن نقش فاصله و مکان به وجود آورد.
پدر اقتصاد فضایی
در صفحات اولیه کتاب تانن به ما می گوید که یک «کشور مطلوب» یا «کشور منزوی» یا «کشوری بسته» را در نظر بگیرید، یک زمین بی قواره بدون جاده یا رودخانه و واگن هایی که با اسب کشیده می شود تنها وسیله حمل و نقل است، در مرکز آن فقط یک شهر وجود دارد که محصولات صنعتی تولید می کند و زارعان محصولات کشاورزی خود را که در اطراف شهر تولید می شود برای فروش در شهر عرضه می کنند و این پرسش را مطرح می کنند که در یک چنین شرایطی قیمت محصولات کشاورزی و اجاره زمین های مورد استفاده چگونه تعیین می شود و الگوهای استفاده از زمین چگونه است.
بحث «تانن» نشان می دهد که الگوی استفاده از زمین و حتی الگوهای کشت محصولات مختلف به شکل یک رشته از دایره های هم مرکز است که از مرکز شهر شروع می شود و تا حاشیه ایالت ادامه می یابد. مفهوم اقتصاد بسته در فضای ایده ال کاملاً جدید بود و ادعای تانن را به عنوان پدر «اقتصاد فضایی» کاملاً توجیه می کند. موضوعات بالا تماماً در جلد اول کتاب ارائه شده است.
دستمزد طبیعی
در جلد دوم «تانن» مسئله توزیع درآمد به پایه عوامل را در تطابق با اصل بهره وری نهایی معرفی می کند، تانن کل تحلیل را بر پایه برآورد تجربی روابط تولیدی در کشاورزی قرار می دهد و به طور خارق العاده ای موفق می شود که بیان جدیدی از نظریه توزیع بهره وری نهایی، تقریباً شصت سال قبل از زمان خود ارائه دهد. متأسفانه او متقاعد شد که نبود زمین آزاد، دستمزدها را در شرایط سرمایه داری معمولی کاهش می دهد و لذا با تحلیل یک اقتصاد تسهیم سود که از تعاونی های تولیدی تشکیل می شود بحث می کند که دستمزدها در شرایط تعاونی های تولید «دستمزد طبیعی» خواهد بود که بسیار بالاتر از میزان دستمزد در شرایط مالکیت خصوصی سرمایه است.
فرمول «تانن» برای «دستمزد طبیعی» میانگین هندسی بین حداقل دستمزد معیشتی و تولید متوسط یک خانواده شاغل با سوء درک و تمسخر روبرو شد و این نیز دلیل دیگری برای نادیده گرفتن آثار وی بود. با وجود این، برخی از اقتصاددانان بعدی، از جمله جان بیتس کلارک و ویکسل به خاطر کشف اصل بهره وری نهایی از وی ستایش کرده اند. بالاتر از همه مارشال به خاطر نظریه مکانی، بهره و اجاره از تانن تمجید کرده است و این امر بسیار قابل توجه است زیرا مارشال معمولاً تمایل نداشت از کسی تعریف کند. تانن و کورتو در واقع تنها اقتصاددانانی هستند که مارشال به طور مستقیم به آنان ادای دین کرده است.
زندگینامه تانن
تانن در سال 1783 در ساحل دریای شمال در شرق آلمان زاده شد. وی در 16 سالگی مدرسه را رها کرد و به شاگردی در مزرعه پرداخت و در نوزده سالگی در یک کالج کشاورزی به مطالعه علوم کشاورزی پرداخت. تانن در بیست سالگی در این کالج به نوشتن مقاله ای پرداخت، که طرح اولیه مفهوم «کشور منزوی» بود. او قبل از آنکه تحصیلاتش را به پایان برساند کالج را ترک کرد و در سمیناری که توسط «آلبرت تائر , Albrecht Thaer» ارائه شد ثبت نام کرد. کتاب تائر با عنوان «مقاله ای در دانش کشاورزی انگلیسی، Introduction to a Knoledge of English Agriculture, 1789»، با پیشنهاد اصول زراعت سطحی و معرفی نظام تغییر کشت به سبک انگلیسی، جنبشی برای اصلاح کشاورزی آلمان ایجاد کرده بود. تانن یک پیرو دو آتیشه تائر شد و بر آن شد که اندیشه های تائر را در روی مزرعه خودش به کار گیرد.
پس از آنکه به مدت دو نیمسال در دانشگاه گاتنیگن به تحصیل پرداخت ازدواج کرد و مزرعه ای از برادر خانمش اجاره کرد. در سال 1810 چند روز پس از بیست و هفتمین سالگرد تولدش زمین بزرگی در جنوب شرقی روسترگ (در شرق آلمان) خریداری کرد. در سال های 1810 تا 1815 تانن مشغول تهیه و تنظیم یک نظام حسابداری پایه ای برای املاک خود بود و بعد از آن به مدت چهار سال دیگر وی به محاسبات تفصیلی پرداخت و پس از آن ویرایش اولیه کتاب «کشور منزوی» را در سال 1819 به پایان رساند؛ درست زمانی که ریکاردو بر روی چاپ دوم کتاب اصول خود، کار می کرد.
نپذیرفتن دعوت مجلس استادان
جان هنریش فون تانن در سال 1824 به تجدید نظر کتاب پرداخت و در سال 1826 آن را منتشر کرد و مجدداً برای دومین بار در سال 1842 آن را مورد تجدیدنظر قرار داد. این اولین جلد کتاب «کشور منزوی» بود که به بحث نظریه مکان و اجاره اختصاص داشت. نظریه دستمزد طبیعی او به عنوان اولین بخش از جلد دوم کتاب مدت کوتاهی قبل از مرگش در سال 1850 منتشر شد. دومین بخش از جلد دوم کتاب همراه با جلد سوم کتاب پس از مرگش در سال 1863 منتشر شد و تا کنون به زبان انگلیسی ترجمه نشده است.
تانن در سال های آخر عمرش به مسائل اجتماعی علاقمند شد. او یک طرح تسهیم سود برای مستأجرانش در املاک خود ارائه داد و از او دعوت شد که برای احراز کرسی نمایندگی در مجلس ملی در فرانکفورت ، به اصطلاح «مجلس استادان» نامیده شود. وی به دلیل بیماری این دعوت را نپذیرفت اما دو پسر وی بجای او انتخاب شدند. تانن در سال 1850 درگذشت و در محوطه کلیسا نزدیک به املاک خود به خاک سپرده شد، بر روی سنگ قبرش فرمول رمز گونه دستمزد طبیعی A=ap نوشته شده است.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.